Nowy raport przygotowany przez IRU, czyli Międzynarodową Unię Transportu Drogowego (tłum. ang. International Road Transport Union) wskazał, że popyt na wykwalifikowanych kierowców na terenie Europy od stycznia do września 2022 roku, wzrósł aż o 44%.
Co ważne 30% obecnych kierowców do 2026 roku przejdzie na zasłużoną emeryturę, a odsetek młodych kierowców, którzy zostaną ich zastępstwem, jest niemal 4-7 razy niższy niż powinien.
Niestety, wyniki nie są optymistyczne — w ciągu kolejnych czterech lat, niedobór kierowców na obszarze Europy może przekroczyć nawet 2 miliony. Raport przygotowany przez IRU pokazuje, że problem z niedoborem kierowców ciężarówek, czy autokarów wymknęła się spod kontroli.
Problem się coraz bardziej nasila, ponieważ popyt na usługi transportowe stale rośnie, natomiast populacja kierowców zdecydowanie się starzeje.
Ogromna różnica pomiędzy ilością kierowców odchodzących na emeryturę a nowymi, którzy zdecydowali się na ten zawód, sprawi, że do 2026 roku liczba wakatów na stanowisko kierowcy ciężarówki wzrośnie o ponad 60%.
W raporcie Międzynarodowej Unii Transportu Drogowego dokonano oceny sześciu krajów, które tworzą niemal dwie trzecie całego sektora drogowego transportu towarowego w Europie, a także cztery państwa będące częścią transportu pasażerskiego, stanowiąc 28% całego sektora na kontynencie.
Pomimo tego, że zarobki w tej branży są niemal 5-krotnie większe niż przeciętna stawka minimalna, eksperci przygotowujący raport, wręcz alarmują, że pojawia się bardzo wiele utrudnień dostępu do tego zawodu, w szczególności dla młodych osób. Dodatkowo jest to profesja, która nie jest, na razie wystarczająco atrakcyjna dla kobiet.
Umberto de Pretto, który jest sekretarzem generalnym IRU zaznacza, że kryzys związany z niedoborem kierowców w Europie gwałtownie się powiększa, jednocześnie, jeśli nie będą podjęte odpowiednie kroki, które pomogą załagodzić sytuację, to może doprowadzić to do ogromnego zagrożenie dla całego kontynentu.
Dodaje także, że:
„Pojazdy ciężarowe, obecnie odpowiadają za przewóz ok. 75% ładunków w Europie, biorąc pod uwagę objętość oraz 85% towarów, które łatwo się psują i mają wysoką wartość, a także żywność i wyroby medyczne (np. szczepionki).
Bez dostateczniej liczby wykwalifikowanych kierowców, gospodarka europejska, plan klimatyczny oraz mobilność społeczna nie będą się rozwijać i utkną w martwym punkcie”.
Na samym końcu swojej wypowiedzi, podkreślił, że istnieją rozwiązania, które mogą ograniczyć rozwój tej sytuacji, pod warunkiem że rząd oraz przemysł będą ze sobą współpracować.
Niewykorzystany potencjał: kobiety i młodzież
Obecnie bardzo niewielki odsetek wszystkich kierowców stanowią młodzi kierowcy (5%), nawet pomimo atrakcyjnych zarobków i dość wysokiego poziomu bezrobocia wśród młodzieży.
To samo dotyczy kobiet za kierownicą, które mimo stosunkowo wysokiego bezrobocia nie decydują się na zawód zawodowego kierowcy.
Klucz dostępu i atrakcyjności
Obecnie minimalny wiek dla kierowcy ciężarówek to 21 lat obowiązujący w pięciu krajach Unii Europejskiej i od 21 do 24 lat dla większości stanowisk kierowców autobusów w niemal całej UE — to stanowi ogromną barierę dla absolwentów szkół, którzy potencjalnie mogliby rozpocząć pracę za kierownicą ciężarówki.
Kolejną przeszkodą są bardzo wysokie koszty niezbędnych szkoleń i licencji, na które większości młodych ludzi po prostu nie stać. Przykładowo we Francji, koszt wyrobienia prawa jazdy wynosi 5300 euro, natomiast w Niemczech uzyskanie licencji na autobus i autokar to kwota 9000 euro.
Bezpieczeństwo pracy ma szczególne znaczenie (w szczególności dla kobiet, które prowadzą ciężarówki) dla uatrakcyjnienia tego zawodu, jednak 95% kierowców i 94% firm uważa, że jest to najwyższy priorytet. Niestety, wyłącznie 3% wszystkich miejsc parkingowych w UE posiada certyfikat bezpieczeństwa.
Rozwiązania istnieją
W celu poprawy tej krytycznej sytuacji będzie konieczna współpraca sektora publicznego i prywatnego. W omawianym raporcie przedstawiono rozwiązania, które są wdrażane przez stowarzyszenia transportu drogowego, czy firmy z branży.
Bardzo ważne są jednak działania wprowadzone przez rząd, które zapobiegną eskalacji niedoborów, m.in.:
- minimalny wiek prowadzenia pojazdu to 18 lat, jednak w wieku 17 lat można odbyć konieczne szkolenie,
- dofinansowania dla nowych kierowców na zdobycie uprawnień,
- stworzenie sieci bezpiecznych parkingów.
