Osoby podpisujące deklarację związaną z rozwojem Stref Czystego Transportu (SCT), czyli zwierzchnicy miast oraz przedstawiciele społeczeństwa, a także organizacji branżowych są w trakcie tworzenia nowych postulatów, których celem ma być wprowadzenie kolejnych zmian.
Ich działanie ma przyspieszyć wdrażanie specjalnych obszarów (zeroemisyjnych i niskoemisyjnych) na terenie naszego kraju. Wszelkie szczegóły miały być opracowane podczas spotkania, które odbyło się we wrześniu w Łodzi, podczas Kongresu Nowej Mobilności.
Takie strefy funkcjonują już w ponad 300 europejskich miastach
Strefy SCT są obecne już w ponad 300 miastach na terenie Europy, których obecność daje bardzo wiele korzyści i jednocześnie przyczynia się do ochrony powietrza.
Dobrym przykładem takiego obszaru jest ten, utworzony w Berlinie na początku 2008 roku. Wytyczenie strefy przełożyło się na zmniejszenie aż o 50% poziomu emisji cząstek stałych pochodzących z pojazdów, natomiast w przypadku tlenku azotu, jest to spadek o 20%.
Warto dodać, że dzięki obecności strefy w mieście, liczba rejestracji samochodów osobowych niespełniających norm emisji Euro 2 zmniejszyła się o 70%, a pojazdów ciężarowych o 55%.
Kolejnym przykładem będzie Rotterdam, gdzie SCT funkcjonuje od 2016 roku. Według badań emisja cząstek PM pochodząca z transportu została zredukowana o ok. 20-30%.
W Londynie także zauważono obniżenie poziomu emisji dwutlenku azotu o 32 mikrogramy/m³, natomiast tlenku azotu o 31%. Koniecznie należy podkreślić, że strefy znajdujące się w niektórych miastach mają charakter progresywny, jak np. Londyn, czy Antwerpia. To właśnie między innymi w tych miastach, zostaną wprowadzone warianty zeroemisyjne.
Niestety, w Polsce do tej pory nie utworzono ani jednej strefy, jednak dyskusja na temat ich powstania nabiera coraz większego tempa, m.in. poprzez duże zaangażowanie Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych, czyli największej organizacji, która kreuje zrównoważony transport.
Chcą popularyzować zeroemisyjny transport
Maciej Mazur, przedstawiciel Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA), podkreśla, że ich najważniejszym celem jest promowanie transportu zeroemisyjnego, a także popularyzacja dobrych praktyk, które mogą przyczynić się do poprawy jakości naszego powietrza i jednocześnie ochrony klimatu.
W związku z tym, przy współpracy z Unią Metropolii Polskich (UMP) oraz Metropolią Górnośląsko-Zagłębiowską (GZM) będą wspólnie pracować nad rozwojem stref czystego transportu.
Ich działania polegają na wspieraniu samorządów w dekarbonizacji transportu. Wspólnie pokazują najlepszy kierunek zmian w przepisach, które pozwolą na efektywne tworzenie stref w miastach na obszarze Polski, a także będą akceptowalne przez społeczeństwo.
Podczas Kongresu Nowej Mobilności, który odbył się w dniach 12-14 września 2022 roku, poruszony został temat tworzenia stref.
Samorządy na ekologicznej ścieżce
Wiceprezydent Łodzi, Adam Wieczorek, podkreślał, że wiele samorządów terytorialnych już w 2021 roku wykonały ogrom pracy związanej z redukcją zanieczyszczeń do powietrza.
Jako przykład podał m.in. elektryfikację floty autobusów miejskich, a także samochodów, które wykorzystywane są przez urząd miasta. Dodatkowo trwają prace nad rozwojem infrastruktury niezbędnej do ładowania pojazdów elektrycznych.
Wiceprezydent zaznacza, że tempo jej tworzenia nie jest zbyt zadowalające dla samorządów, jednak wsparcie tych inwestycji nie należy do kompetencji władz lokalnych.
Podczas swojej wypowiedzi zaznacza:
„Obecnie, raz z lokalną społecznością, stoimy przed największym projektem, który będzie polegać na wdrożeniu stref czystego transportu. My, jako Komitet Samorządowy, zjednoczyliśmy się z PSPA, aby wspólnie tworzyć rozwiązania dzięki wymianie doświadczeń związanych ze strefami”.
Nie ma jednego modelu SCT
Tomasz Stefanicki, który jest przedstawicielem Biura Zrównoważonej Mobilności z Wrocławia, podczas swojej wypowiedzi poinformował, że nie ma wyłącznie jednego modelu stref niskiej emisji, które występują w Europie.
Europejskie miasta wprowadziły strefy w różnym czasie, a także według innych zasad i z różną efektywnością. Zatem informacji do przeanalizowania jest niezwykle dużo, a wybrane powinny zostać wyłącznie najlepsze przykłady, na podstawie których będą formowane przepisy krajowe i lokalne.
Stefanicki podkreśla, że doświadczenie w tej dziedzinie jest coraz większe i z uwagą śledzą temat stref w Polsce i Europie. Przy współpracy z GZM, UMP i Polskim Alarmem Smogowym, opracowane zostały już projekty nalepek na pojazdy, które uprawnione będą do wjazdu na obszar strefy.
Kolejnym planowanym krokiem, będzie zorganizowanie wyjazdu, do europejskich miast, przewidzianego dla samorządowców, aby poszerzyć wiedzę i kompetencje na temat stref czystego transportu.
