Na samym początku artykułu musimy zaznaczyć, że załadunek towaru leży po stronie nadawcy natomiast rozładunek po stronie odbiorcy. Niestety, często zdarza się, że to kierowca musi się tym zająć, co oczywiście nie należy do jego uprawnień.
Zdarzały się przypadki, kiedy kierowcy nie udało się poprawnie załadować towaru, w skutek czego doszło do uszkodzenia towaru. Oczywiście winę ponosi przewoźnik, który wydelegował kierowcy polecenie załadunku lub rozładunku, jednak bywają sytuację, w których ciężko udowodnić mu tę winę.
Gdy odbiorca nie chce samodzielnie wyładować towaru
Nasuwa się bardzo interesujące pytanie: Co gdy kierowca proszony jest o przeniesienie ładunku bliżej rampy, tak aby magazynier mógł swobodnie rozładować go za pomocą wózka widłowego?
Z przepisów BHP wynika, że ani naczepa, ani samochód kierowcy nie jest miejscem pracy magazyniera odbierającego towar. Pojawia się tutaj wiele wątpliwości dotyczących ubezpieczenia w przypadku ewentualnego wypadku i uszkodzenia ładunku, podczas wyładunku przez kierowcę, ponieważ prawo przewozowe nie jest ujednolicone w tej kwestii.
Zasady określone w przepisach mówią jasno, że proces załadunku i rozładunku, należy odpowiednio do nadawcy i odbiorcy.
Kiedy przyjęcie przesyłki przez przewoźnika, a kiedy wydanie jej odbiorcy?
Powszechnie, przyjęło się, że momentem przyjęcia towaru jest zakończenie czynności załadunkowych, natomiast wydanie następuje po dojeździe do celu i wydanie towaru do dyspozycji odbiorcy.
Tak na dobrą sprawę, wydanie towaru polega na podjechaniu ciężarówką pod rampę i otworzeniu naczepy, tak aby magazynierzy mogli rozładować załadunek.
Dokumenty prawne, takie jak konwencja CMR z 1956 r., niemiecki kodeks handlowy HGB, francuski dekret oraz polska ustawa o prawie przewozowym nie narzucają przewoźnikom obowiązku wykonywania załadunku, oraz rozładunku przewożonego ładunku.
Wyjątkiem są przesyłki o wadze poniżej 3 ton na obszarze Francji, jednak przepisy nie regulują tego wprost, ponieważ dotyczą one wyłącznie zakresu odpowiedzialności przewoźnika.
Należy tutaj podkreślić, że odpowiedzialność przewoźnika regulowana przez te przepisy jest bezpośrednio związana ze stanowioną pieczą powierzoną mu nad ładunkiem. Zgadzają się z tym także niemieckie sądy, które wydają wyroki zgodne z tym zapisem.
Musi być umowa lub upoważnienie
Przepisy prawa przewozowego są dość przejrzyste, a obowiązek nadzorowania ładunku od przyjęcia przesyłki, poprzez przewóz, aż do wydania jej odbiorcy spoczywa na przewoźnikach. W tym czasie firmy przewozowe są także w pełni odpowiedzialne za wydany towar.
Warto zaznaczyć, że w literaturze prawniczej możemy odszukać informacje dotyczące wykroczenia odpowiedzialności przewoźnika poza powyższymi ramami.
Do takich elementów należą czynności, które wykonywane są jeszcze przed przyjęciem ładunku od nadawcy, a także te związane z rozładunkiem u odbiorcy.
Ważne, aby te obowiązki (załadunku i rozładunku) wynikały z umowy przewozowej zawartej z przewoźnikiem — wówczas spoczywa na nim odpowiedzialność za powstałe szkody podczas czynności. Innym rozwiązaniem może być upoważnienie nadawcy lub odbiorcy, aby mógł on prowadzić działania w jego imieniu.
Należy także pamiętać, że podczas zaznaczania wymogu rozładunku lub załadunku przez przewoźnika w umowie przewozowej, powinno się określić zakres wykonywanych czynności.
Wątpliwe upoważnienie i kwestia ubezpieczenia
Niezwykle ważne jest zapisywanie obowiązku wykonania załadunku lub rozładunku przez przewoźnika w umowie przewozowej, gdyż tylko w taki sposób będzie można udowodnić, że wykonywał te czynności.
Obecnie bardzo wiele takich upoważnień jest ustalana ustnie, co powoduje, że podczas sporu, trudno udowodnić rację którejś ze stron.
W przypadku ubezpieczenia, tak jak wspominaliśmy wcześniej, bardzo ważną kwestią są jego warunki, a także odpowiedzialność cywilna danego przewoźnika.
Większość firm ubezpieczeniowych nie ma opcji rozszerzenia polisy o szkody, które powstały w wyniku procesu załadunku lub rozładunku przez przewoźnika. Pozostała część firm daje taką możliwość, jednak pod pewnymi warunkami.
Przewoźnicy będą ponosić odpowiedzialność za wszelkie szkody, które powstały podczas wykonywanego przez niego załadunku lub rozładunku oraz kierować ją do swojego ubezpieczyciela, jeśli:
- potwierdzenie wymogu wykonania tych czynności będzie zawarte w umowie przewozu,
- umowa ubezpieczenia OCP będzie rozszerzona o szkody, które powstaną podczas załadunku lub rozładunku wykonywanego przez przewoźnika.
Podsumowując, w celu zapewnienia pełnego bezpieczeństwa przewoźnikowi, należy spełnić dwa powyższe warunki. Pierwsza pozycja umożliwi wskazanie sprawcy, natomiast druga pozwala na pokrycie powstałych szkód z polisy.
